|
KIRMIZI ETİN FAYDALARI
Kırmızı et ve et ürünleri, yüksek kalitede esansiyel amino grup asit içeren
protein, demir ve çinko yönünden zengindir. Gıdalardan alınan demirin
sindirilmesine yardımcıdır. B grubu vitaminler için zengin bir kaynaktır.
Dolayısıyla toplumda yaygın olarak görülen beslenme yetersizliklerini büyük
ölçüde azaltabilmektedir.
Günlük alınması gereken
protein miktarı Erişkin bir erkekte 55 gr., kadında ise 45 gr’dır. Bu miktar
hastalık ve yüksek aktivite gibi durumlarda artabilmektedir. Gelişme
çağındakilerin hayvansal proteinlere ihtiyacı fazladır. Belirtilen
miktardaki protein yüksek kaliteli ve sindirilebilir olmalıdır. Hayvansal
proteinlerin% 75’inden, bitkisel proteinlerin% 50’sinden faydalanılabilir.
Bu kapsamda hayvansal gıdaların içerdiği protein bitkisel gıdalara kıyasla
çok daha kalitelidir.
Kırmızı et, önemli bir
vitamin ve mineral kaynağıdır.
Et ve et ürünleri; Tiamin, Riboflavin, Niasin, Biotin, B6, B12, Pantotenik
asit, Folasin gibi B kompleks vitaminler için önemli bir kaynaktır. Ayrıca
Demir, Çinko, Manganez için de mükemmel bir gıdadır. Çinko ve demir
eksikliğinin giderilmesinde önemli rol oynamaktadır.
Kırmızı et demir
deposudur.
Gıdaların içerdiği demirin insanlar tarafından sindirilmesi, maddenin
kimyasal formuna, beraber alındığı diğer gıdalarla etkileşimine ve bireyin
fizyolojik faktörlerine göre değişmektedir.
Etteki demirin yarısı hemoglobinde bulunmaktadır ve sindirilme oranı % 35
civarında olup bitkilerdeki demirin sindirilme oranına (% 1- 10) göre
oldukça yüksektir.
Demir eksikliği
Dünyada en yaygın görülen gıda eksikliklerindendir. Demir eksikliğine bağlı
gelişen anemi dünya nüfusunun yaklaşık % 15’inde görülmektedir. Anemi az
gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde gelişmiş ülkelere kıyasla 3-4 kat
daha fazla görülmektedir. Türkiye’de demir eksikliği anemisi 2 yaş altı
bebeklerde ve özellikle kadınlarda çok yaygındır.
Önemli bir
çinko kaynağıdır.
Çinko 50’den fazla enzimin yapısına girer. Et çinko açısından en zengin
kaynak olup ihtiyacın neredeyse % 50’si sadece etten karşılanabilmektedir.
Eksikliği özellikle diyetinin büyük bölümünü mayasız ekmeğin oluşturduğu
Orta Doğu’da ergenlik çağındaki çocuklarda yaygın olarak görülmektedir.
KIRMIZI ET TÜKETİM
REHBERİ
Etin Rengi Nasıl Olmalıdır?
Oksijene maruz kalmamış (örneğin vakumla paketlenmiş) et bordo veya morumsu
renktedir. Ortalama 15 dakikalık havayla temastan sonra etteki miyoglobin
hücreleri oksijeni alır ve etin rengi parlak kırmızıya döner.
Buzdolabında 5 gün civarında saklandıktan sonra etin rengi miyoglobin
hücrelerindeki kimyasal değişikliklerden dolayı kahverengiye dönebilir. Uzun
süre bekleyerek kahverengiye dönmüş et bozulmuş olabilir, hoş olmayan bir
koku verir ve yapışkan bir teması vardır.
Dilimlenmiş ve pişirilmiş
bifteğin gökkuşağımsı parlak bir rengi olabilir. Et demir ve yağ dışında
diğer birçok bileşeni içerir. Işık et dilimine teması halinde gökkuşağına
benzeri renklere ayrılır. Etin bileşenleri et ısı ve işleme maruz kaldığında
gökkuşağımsı ya da yeşilimsi renk verebilmesine neden olabilir. Bu
gökkuşağımsı renk etteki bozulmaya belirtmek zorunda değildir. Bozulmuş
pişmiş etin balçığımsı veya yapışkan bir kıvamı olup ayrıca hoş olmayan bir
kokusu vardır.
Marketten Sofraya Etin
Güvenli Tüketimi
Çiğ Et: Eti her zaman markette alışverişinizi tamamlamak üzere
olduğunuz zaman alın. Çapraz bulaşmaya sebep olabilecek her türlü sızıntının
önüne geçmek için çiğ et paketlerini ayrı bir plastik torbaya koyun. Et
kolay bozulabilir bir ürün olduğundan bakteri üremesinin geriletilmesi için,
saklama esnasında soğuk tutulmalıdır.
Eti hemen evinize götürün
ve 4 derecede buz dolabında saklayın. Buzdolabında saklanan Eti 3 veya 5 gün
içinde (kıyma ve sakatı 1 veya 2 gün içinde) tüketmelisiniz. Marketten eve
getirilmiş et hemen -18 derecede dondurulursa dondurulmuş olarak da süresiz
olarak saklanabilir.
Eti orijinal paketinde veya
yeniden paketleyerek dondurabilirsiniz. Ancak uzun süreli saklamalarda,
havanın et yüzeyine temasından dolayı oluşan ve et yüzeyinde gri kahverengi
noktalar olarak göze çarpan dondurucu yanığının önüne geçmek için etin
gözenekli plastik paketini bir alüminyum folyo, dondurucu kağıdı veya
dondurucu plastik paketi ile kaplayınız.
Etin üzerindeki dondurucu
yanığı olan kısımları pişirmeden önce veya keserek uzaklaştırınız. Etin
kalitesindeki düşme nedeniyle yoğun biçimde dondurucu yanığı olmuş ürünleri
atmanız gerekmektedir. En iyi kalite için dondurulmuş etleri 9 veya 12 ay
içinde tüketiniz.
Pişirilmiş etler:
Hamburger, köfte gibi önceden hazırlanarak pişirilmiş etleri aldığınızda
sıcak olmasına dikkat edin. Pişirilmiş etleri 2 saat içinde (ortam sıcaklığı
30 derecenin üstündeyse 1 saat içinde) tüketin ya da +4 derecede kapalı
kaplarda buzdolabında saklayın ve en fazla üç dört gün içinde soğuk olarak
ya da 75 dereceye kadar yeniden ısıtarak tüketin. önceden hazırlanarak
pişirilmiş etler de derin dondurucuda dondurularak saklanabilir. En iyi
kalite için 4 ay içinde tüketin.
Etin Hazırlanması
Temizlik: Ellerinizi çiğ ete, dokunmadan önce ve tuvaleti
kullandıktan sonra sıcak sabunlu su ile yıkayınız. Eti hazırlamadan önce ve
hazırladıktan sonra doğrama tahtasını, tezgah yüzeylerini, bıçak, tabak ve
kaplarınızı yıkayınız. Plastik, üzerinde girinti çıkıntı olmayan, düzgün
yüzeyli doğrama tahtası kullanınız. Bu sayede kullandıktan sonra sıcak
sabunlu su ile kolayca yıkayabilirsiniz. Mutfak yüzeylerini silmek amacıyla
kağıt havlu kullanınız. Eğer normal havlu kullanıyorsanız bu durumda
havlunuzu sık sık sabunlu sıcak su ile yıkayınız.
Etin Yıkanması: Etin
pişirilmeden önce yıkanması gerekli değildir. Yüzeyde bulunması muhtemel her
tür bakteri pişirilme esnasında yok olur.
Ayırma: Çiğ eti ve etten sızan suları yenmeye hazır, pişmiş gıdalardan uzak
tutun. Buzdolabınızda sakladığınız çiğ eti, diğer gıdalardan ayrı tutun. Çiğ
et için kullandığınız doğrama tahtasını başka gıdaları hazırlamak için
kullanmayın işiniz bittikten sonra kullandığınız diğer mutfak malzemeleri
ile beraber sıcak sabunlu su ile yıkayın. Daha önce çiğ et koyduğunuz
yıkanmamış bir kaba kesinlikle pişmiş eti koymayın.
Güvenli Pişirme:
Gıda güvenliğinin sağlanması için, köfte ve burgerleri ürünün iç ısısı 75
dereceye ulaşana kadar pişirin.
Biftekleri ve bütün etleri iç sıcakları en az 65 dereceye ulaşana kadar
pişirin. Güvenlik ve kalite için eti kesmeden veya dilimlemeden önce en az 3
dakika boyunca dinlenmeye bırakın. Kişisel tercihler sebebiyle etleri daha
yüksek sıcaklıklarda da pişirebilirsiniz.
Aşağıda verilen süreler +4
derecede buzdolabında saklanmış etler içindir. Çeşitli pişirme araçlarını ve
mangal grill gibi aletlerin sıcaklıklarının farklılık gösterebileceğini
unutmayın. Güvenli ve iyi bir pişirme için gıda termometresi kullanınız.
|
